Μέχρι σήμερα, έχουν σημειωθεί περίπου 1,4 εκατομμύρια θάνατοι σε όλη την Ευρώπη λόγω του κορονοϊού, από τον πρώτο καταγεγραμμένο ευρωπαϊκό θάνατο στη Γαλλία στις 15 Φεβρουαρίου 2020. Ο καρκίνος ευθύνεται για 1,3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως στην Ευρώπη, εκ των οποίων οι 6.000 είναι παιδιά.
Επιπλέον, 2,7 εκατομμύρια ζωές επηρεάζονται κάθε χρόνο μετά από τη διάγνωση, εκ των οποίων οι 35.000 είναι παιδιά και έφηβοι. Ο COVID-19 και ο καρκίνος δεν έχουν μόνο αυτό το κοινό χαρακτηριστικό. Ομοίως, και οι δύο ασθένειες μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε, ανεξάρτητα από την κοινωνική του θέση ή το πού ζει. Ο κορονοϊός και ο καρκίνος δεν είναι ασθένειες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας στην Ευρώπη. Πάνε χέρι-χέρι.
Τον Σεπτέμβριο του 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημιούργησε μια Ειδική Επιτροπή για να διερευνήσει τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη για να νικήσει τον καρκίνο. Το έργο που έγινε τους τελευταίους 21 μήνες βοήθησε στον εντοπισμό του τρόπου με τον οποίο, συντονίζοντας τις προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο στόχος αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί. Ως νομοθέτες της ΕΕ, έχουμε συζητήσει τον τρόπο που πρέπει να ακολουθήσουμε για να κάνουμε τη διαφορά.
Η πανδημία του κορονοϊού έχει ήδη δείξει τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας σε θέματα υγείας, καθώς και τις δυσκολίες, τους περιορισμούς και τα εμπόδια που συναντώνται. Στον αγώνα κατά του COVID-19, έπρεπε να ξεκινήσουμε από το μηδέν. Όμως τα συστήματα υγείας της ΕΕ έχουν ήδη πολύ περισσότερες γνώσεις και εμπειρία στην καταπολέμηση του καρκίνου. Φανταστείτε τί θα μπορούσαμε να κάνουμε αν συγκεντρώσουμε όλες αυτές τις γνώσεις και την τεχνογνωσία μαζί. Τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τον COVID-19 δείχνουν τι θα μπορούσε να κάνει η Ευρώπη για να νικήσει τον καρκίνο.
Οι θεραπείες και τα φάρμακα για τον καρκίνο είναι πολύ ακριβά, ακόμη περισσότερο όταν πρόκειται για πολύ σπάνιους τύπους καρκίνου. Όπως έγινε και με τα εμβόλια κατά του COVID-19, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να προωθήσει ένα ευρωπαϊκό κοινό σύστημα προμηθειών που θα κάνει αυτές τις θεραπείες πιο προσιτές τόσο για τους ασθενείς όσο και για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Η Ευρώπη θα πρέπει να προωθήσει μια πιο ισότιμη πρόσβαση στα φάρμακα και να δώσει κίνητρα για πρωτοποριακές καινοτομίες, όπως έγινε με τα εμβόλια για τον COVID-19.
Η ΕΕ μπορεί επίσης να κάνει τη διαφορά στην πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση και τη θεραπεία, υποστηρίζοντας την έρευνα με διαρθρωτική χρηματοδότηση από τα 95,5 δισ. ευρώ του Horizon Europe. Η ΕΕ θα πρέπει να μειώσει τα εμπόδια στα δεδομένα για την έρευνα, που πλέον επιβραδύνουν τις θεραπευτικές λύσεις για σπάνιους καρκίνους, πολλοί από τους οποίους επηρεάζουν τα παιδιά. Ένα « Πανευρωπαϊκό νομοσχέδιο μαζικών δεδομένων » θα μπορούσε να βοηθήσει στη διάσωση της ζωής των παιδιών, παρέχοντας κίνητρα σε ερευνητές και φαρμακευτικές εταιρείες να επενδύσουν σε φάρμακα ειδικά για παιδιά. Για να διασφαλιστεί ότι η εξατομικευμένη θεραπεία είναι διαθέσιμη σε όλους τους ασθενείς, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον ένα εξειδικευμένο κέντρο για παιδιά και νέους εφήβους που πάσχουν από καρκίνο.
Η εμπειρία με τον COVID-19 έδειξε επιπλέον ότι η διασυνοριακή συνεργασία θεραπείας μπορεί να κάνει τη διαφορά στη διάσωση ζωών. Πρέπει να καταστεί ευκολότερο για τους καρκινοπαθείς να αναζητήσουν θεραπεία σε άλλη χώρα της ΕΕ ή για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης να μεταφέρουν ασθενείς σε νοσοκομείο όπου μπορούν να βρεθούν οι καλύτερες θεραπείες. Πρέπει να υπάρχει ένα ενιαίο σύνολο κανόνων αδειοδότησης και αποζημίωσης σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να παράσχει μια πλατφόρμα για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στην παρηγορητική φροντίδα και να υποστηρίξει την έρευνα στον τομέα της παρηγορητικής φροντίδας. Όλοι οι ασθενείς αξίζουν το αποκαλούμενο δικαίωμα στη λήθη, ανεξάρτητα από το κράτος μέλος στο οποίο ζουν. Κανείς στην ΕΕ δεν πρέπει να υφίσταται διακρίσεις αποκλειστικά με βάση το παρελθόν του ως καρκινοπαθής. Η ζωή των καρκινοπαθών και η υποστήριξη προς τους φροντιστές τους χρειάζονται την καλύτερη κοινή μας προσπάθεια.
Αυτά είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα στα οποία η Ευρώπη μπορεί να κάνει τη διαφορά. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εργαστεί για βρει τρόπους να βοηθήσει τους ασθενείς με καρκίνο, ανεξάρτητα σε ποιο από τα 27 κράτη μέλη διαβιώνουν. Επί του παρόντος, υπάρχουν πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, επειδή στην Ανατολική Ευρώπη, οι ασθενείς έχουν 30 τοις εκατό λιγότερες πιθανότητες να αναρρώσουν σε σύγκριση με ασθενείς στη Δυτική Ευρώπη. Ως νομοθέτες της ΕΕ, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η καταπολέμηση του καρκίνου δεν λαμβάνει υπόψη την κοινωνική θέση ή τα σύνορα.
Η Ευρώπη μπορεί να συγκεντρώσει προσπάθειες, γνώσεις και χρήματα. Αυτοί οι πόροι και γνώση απαιτούν άμεσα την πολιτική βούληση 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Όπως ήδη έκανε το Κοινοβούλιο, οι ηγέτες πρέπει να συμφωνήσουν ότι η Ευρώπη μπορεί να νικήσει από κοινού τον καρκίνο αντί να τον αντιμετωπίσει μόνη της. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να πιστεύει ότι οι 27 Υπουργοί Υγείας δεν θα στρουθοκαμηλίσουν, αλλά θα κάνουν το καθήκον τους διαθέτοντας πολιτική δύναμη αντίστοιχη με την αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν σε καθημερινή βάση, οι ασθενείς με καρκίνο σε όλη την Ευρώπη.
Cindy Franssen, συντονίστρια της Επιτροπής για την Καταπολέμηση του Καρκίνου του ΕΚ
Μαρία Σπυράκη, μέλος της Επιτροπής για την Καταπολέμηση του Καρκίνου
Λουκάς Φουρλάς, μέλος της Επιτροπής για την Καταπολέμηση του Καρκίνου
