Αύξηση παρουσιάζουν τα περιστατικά καταγμάτων ισχίου σε ηλικιωμένους, με κίνδυνο για την ίδια τους την επιβίωση.
Κάθε χρόνο καταγράφονται 1,3-1,6 εκατομμύρια περιστατικά καταγμάτων ισχίου, παγκοσμίως, σε ηλικιωμένους, εκ των οποίων 500.000 στην Ευρώπη και περίπου 20.000 στην Ελλάδα. Ο αριθμός τους αυξάνεται όσο αυξάνεται και η ηλικία και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2040. Το χειρουργείο θεωρείται μονόδρομος για τη γρηγορότερη αποκατάστασή του και μάλιστα για τις επεμβάσεις, με βάση τα νεότερα δεδομένα, προκρίνεται η περιοχική αναισθησία λόγω της μεγάλης ηλικίας των ασθενών, αλλά και των κινδύνων που εγκυμονεί η γενική αναισθησία για τους ηλικιωμένους.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάζονται στο πλαίσιο του 39ου ετήσιου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας και Θεραπείας Πόνου (ESRA) από τον πρόεδρο της NYSORA (New York Society of Regional Anaesthesia), καθηγητή Admir Hadzic και τον καθηγητή Αναισθησιολογίας στο Πανεπιστήμιο Stanford της Καλιφόρνια Jan Boublik.
Τα κατάγματα ισχίου τα πιο επικίνδυνα για τους ηλικιωμένους
Πρόσφατα βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν ότι τα κατάγματα ισχίου στους ηλικιωμένους είναι από τα πιο επικίνδυνα, με κύρια αιτία πρόκλησής τους την πτώση, σε συνδυασμό με την οστεοπόρωση. Αποτελούν τη δεύτερη αιτία νοσηλείας σε νοσοκομείο στους ηλικιωμένους, ενώ τα 3/4 των ασθενών είναι γυναίκες, με μέση ηλικία τα 84 έτη. Το 5%-11% των ασθενών που έχει υποστεί κάταγμα ισχίου πεθαίνει εντός 30 ημερών μετά τον τραυματισμό, περίπου το 20% πεθαίνει 4 μήνες μετά τον τραυματισμό, ενώ το 12%-36% πεθαίνει μέσα σε έναν χρόνο μετά το κάταγμα. Αποτέλεσμα ενός τέτοιου κατάγματος είναι η μείωση της λειτουργικότητας του ασθενούς, με το 30% των επιζώντων να χρειάζεται συνεχή φροντίδα.
Σύμφωνα με τους ομιλητές, «αυτό που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η συνύπαρξη κι άλλων παθήσεων. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 35% των ηλικιωμένων που έχουν υποστεί κάταγμα ισχίου αντιμετωπίζει καρδιαγγειακά προβλήματα, το 14% αναπνευστικά, το 13% αγγειοεγκεφαλικά, το 9% έχει σακχαρώδη διαβήτη και το 8% κάποια μορφή κακοήθειας. Επίσης το 25% έχει μέτρια νοητική υστέρηση, το 20% βρίσκεται σε κάποιο νοσηλευτικό ίδρυμα και το 50% χρειάζεται βοηθήματα για να μπορέσει να περπατήσει και να κινηθεί ή είναι κλινήρες».
Τα πλεονεκτήματα της περιοχικής αναισθησίας
Μοναδικός τρόπος για να επανέλθει η λειτουργικότητα αυτών των ασθενών είναι να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Σύμφωνα με τους δύο καθηγητές, «όσο πιο γρήγορα γίνει το χειρουργείο, τόσο γρηγορότερη είναι η αποκατάσταση και άρα η επάνοδος της κινητικότητας του ασθενούς. Σε κάθε περίπτωση καθοριστικό ρόλο παίζει η ευαισθητοποίηση των συγγενών του ασθενούς, οι οποίοι πρέπει να απευθύνονται σε χειρουργό και αναισθησιολόγο για την άμεση αποκατάσταση του κατάγματος.
Όπως επισημαίνει είναι σημαντικό να χειρουργούνται εντός 12-24 ωρών μετά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο, ενώ είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, στις οποίες οι γιατροί καθυστερούν την επέμβαση, με στόχο τη βελτιστοποίηση της κλινικής κατάστασης του ασθενούς πριν από το χειρουργείο, η οποία είναι καθοριστική για την τελική έκβασή του.
«Στις συγκεκριμένες χειρουργικές επεμβάσεις, οι αναισθησιολόγοι μπορούν να επιλέξουν μεταξύ γενικής ή περιοχικής αναισθησίας. Υπάρχει μεγάλο debate για το τι θα επιλέξουν τελικώς, ωστόσο με βάση τα νεότερα δεδομένα προκρίνεται η περιοχική, λόγω της μεγάλης ηλικίας των ασθενών, αλλά και των κινδύνων που εγκυμονεί η γενική αναισθησία για τους ηλικιωμένους. Συγκεκριμένα, με την περιοχική αναισθησία αποφεύγεται η κατάσταση σύγχυσης και παραληρήματος την οποία εμφανίζουν οι ηλικιωμένοι μετά τη γενική αναισθησία, ενώ δεν διαταράσσεται η ομοιοστασία του οργανισμού, αφού ο ασθενής παραμένει ξύπνιος. Επιπλέον, αποφεύγονται πιθανές γνωσιακές διαταραχές για τις οποίες έχει ενοχοποιηθεί η γενική αναισθησία, δεν απαιτείται παράταση της νοσηλείας και μειώνεται ο χρόνος ανάρρωσης του ασθενούς. Μειώνονται, επίσης, οι πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών από λοιμώξεις του αναπνευστικού που καθηλώνουν δυνητικά τους ασθενείς και αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου των ηλικιωμένων με κάταγμα ισχίου. Συγχρόνως, με την περιοχική αναισθησία κινητοποιούνται ταχύτερα οι ηλικιωμένοι κι έτσι μειώνεται ο κίνδυνος κατακλίσεων και θρομβοεμβολικών επεισοδίων», εξηγεί ο ο κ. Hadzic.
