Ο Αλέξης Τσίπρας, είπε πως η αύξηση των πόρων για την υγεία συνολικά, είναι καίριο θέμα.
Υπογράμμισε: «Οι δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα υπολείπονται του μέσου όρου της ΕΕ. Ένα μεγάλο θέμα είναι η αύξηση των δαπανών, το δεύτερο είναι η κατανομή των δαπανών και πολύ μεγάλο ζήτημα είναι οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία που φθάνουν το 40% του συνόλου».
Σημείωσε ακόμη ότι το επόμενο δεκαπενθήμερο θα είναι δύσκολο όχι μόνο για τους ασθενείς Covid αλλά και για τους υπόλοιπους ασθενείς και εξέφρασε την ανησυχία του ότι οι γιατροί θα βρεθούν σε δύσκολη θέση να επιλέγουν ασθενείς.
Αναφέρθηκε στον συντονισμό δημόσιου και ιδιωτικού τομέα λέγοντας ότι θα πρέπει να έχει σαν τελικό στόχο τους πολίτες και όχι να έχει το κέρδος του ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Σημείωσε ότι την συζήτηση για το περισσότερο και αποτελεσματικότερο κράτος θα πρέπει να την εντάξουμε στην πρόσφατη εμπειρία που δημιούργησε η πανδημία. Δίχως κεντρικό ρόλο του κράτους δεν μπορούν να αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες. Κομβικό στοιχείο, είπε, είναι η εσωτερική ανακατανομή των πόρων του συστήματος. Κλείνοντας εξέφρασε την ελπίδα ότι το καλοκαίρι θα πάρουμε ανάσα και το Φθινόπωρο τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Ωστόσο πρόσθεσε «αποτύχαμε στην διαχείριση της πανδημίας και στην Ευρώπη αλλά περισσότερο στην Ελλάδα… Στο μόνο που αποδείχθηκε καλή η κυβέρνηση ήταν στην καταστολή αλλά δεν αποδείχθηκε καλή στην πρόληψη και στα μέτρα αντιμετώπισης… Η συνολική εικόνα είναι απογοητευτική. Ο ρυθμός εμβολιασμού δεν είναι ο καλύτερος δυνατός και αυτό είναι μία ευρωπαϊκή αποτυχία». Έκλεισε με δύο δεσμεύσεις για τον διάλογο γύρω από το πρόγραμμα για το νέο ΕΣΥ: η πρώτη είναι ότι θα ακούσουμε τις προτάσεις όλων. Η δεύτερη είναι ότι όταν θα κληθούμε να το εφαρμόσουμε θα λογοδοτούμε στους πολίτες για την υλοποίηση των δεσμεύσεων. Τέλος ελπίζω να μην μας πούνε αύριο το πρωί «που θα βρούμε τα λεφτά». Γιατί, σημείωσε, εάν ερχόμουν να εξαγγείλω ένα πρόγραμμα αγοράς φρεγατών ύψους 12 δις δεν θα με ρωτούσαν που θα βρείτε τα λεφτά.
Η πρώτη δημόσια συζήτηση
Μετά την παρουσίαση του προγράμματος για το νέο ΕΣΥ από τον Αλέξη Τσίπρα ακολούθησε συζήτηση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος, Μιχάλης Κεφαλογιάννης, με τον πρώην υπουργό Υγείας και τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Ανδρέα Ξανθό την αναπληρώτρια τομεάρχη Υγείας, Δώρα Αυγέρη, την καθηγήτρια επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Αθηνά Λινού, τον καθηγητή Αιματολογίας της Σορβόννης, Γρηγόρη Γεροτζιάφα, τον καθηγητή της Πολιτικής Υγείας του LSE, Ηλία Μόσιαλο, τον καθηγητή Ιατρικής του Harvard, Όθωνα Ηλιόπουλο, τον ομότιμο καθηγητή Παιδοψυχιατρικής, Δημήτρη Αναγνωστόπουλο, την πρόεδρο του Συλλόγου Ρευματοπαθών «ΕΛΕΑΝΑ», Αθανασία Παππά, την πρόεδρο του Συλλόγου Καρκινοπαθών Έβρου και αναπληρώτρια γραμματέα της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Εύη Ορφανού και την ΠΕ νοσηλεύτρια του ΠΑΓΝΗ, Κατερίνα Κεραμά.
Ο πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός είπε ότι «από την αρχή της επιδημίας το στοίχημα ήταν να συνδυάσει το σύστημα υγείας την κάλυψη του Covid με την κάλυψη των υπόλοιπων αναγκών, και ήταν ένα στοίχημα που χάθηκε». Αναφερόμενος στο πρόγραμμα του νέου ΕΣΥ είπε ότι «σήμερα κάναμε ένα εξαιρετικό ξεκίνημα για την ανοικτή κοινωνική και πολιτική διαβούλευση για την προοπτική ενός νέου δημόσιου συστήματος υγείας. Σημείωσε ότι θα υπάρξουν διαβουλεύσεις και διάλογος με τις πολιτικές δυνάμεις κυρίως του προοδευτικού χώρου αλλά και με τους ανθρώπους της υγείας». Ανέφερε ότι το νέο ΕΣΥ εντάσσεται σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Η συζήτηση περιλαμβάνει τον ιδιωτικό τομέα που έχει και ρόλο και λόγο στην οικοδόμησή του. Σημείωσε ακόμη ότι απαιτείται μία συνολική αναδιάρθρωση του χάρτη δομών και υπηρεσιών της υγείας. Υπογράμμισε ότι κομβικό θέμα είναι η μείωση των ανισοτήτων στις υπηρεσίες υγείας.
Η Δώρα Αυγέρη σημείωσε ότι μέσα στην πανδημία τα νοσοκομεία μετατράπηκαν σε νοσοκομεία μίας νόσου, σε νοσοκομεία Covid, ενώ έθεσε το θέμα της αξιοποίησης της εμπειρίας που σωρεύτηκε κατά την διάρκεια της πανδημίας.
Η Αθηνά Λινού αναφερόμενη στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας, είπε ότι είναι ένα πρόγραμμα ευαίσθητο προς τους ασθενείς και τους γιατρούς και έδωσε έμφαση στην ενίσχυση του τομέα της πρόληψης.
Ο Όθωνας Ηλιόπουλος ανέφερε ότι η πανδημία αποτέλεσε ένα στρες τεστ για το σύστημα υγείας το οποίο κρατιέται χάρη στην προσπάθεια των ανθρώπων που εργάζονται σε αυτό. Σημείωσε ότι «το ΕΣΥ έχει αποψιλωθεί, είναι υποστελεχωμένο, έχει τραγικές ελλείψεις σε μία σειρά από συγκεκριμένους τομείς που καθιστούν αδύναμο το κλινικό έργο. Υπάρχει ένα ανθρώπινο δυναμικό που έχει διαφύγει στο εξωτερικό και πρέπει να το επαναφέρουμε».
Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας μεταφέροντας την εμπειρία του από την Γαλλία στην αντιμετώπιση της πανδημίας, είπε ότι το 30% των ασθενών με Covid νοσηλεύονται σε ιδιωτικά θεραπευτήρια. Σημείωσε ακόμη ότι ενώ το δημόσιο σύστημα έχει υποστεί τεράστιες πιέσεις λόγω των νεοφιλελεύθερων αποδιαρθρώσεων την τελευταία δεκαετία, το δημόσιο σύστημα υγείας είναι αυτό που έχει σώσει την κατάσταση. Για την Ελλάδα είπε ότι επειδή οι δομές είναι προβληματικές το σύστημα δεν μπορεί να ανταποκριθεί όπως πρέπει. Υπογράμμισε ότι η ανασυγκρότηση των δημόσιων συστημάτων υγείας και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη θα πρέπει να αποτελέσουν το αντικείμενο ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ιατρική εκπαίδευση και σημείωσε ότι οι γιατροί που εκπαιδεύονται στην Ελλάδα είναι υψηλού επιπέδου.
Ο Ηλίας Μόσιαλος είπε ότι ενώ δεν υπάρχει δίλημμα, περισσότερο ή λιγότερο κράτος, χρειάζεται περισσότερο αλλά και καλύτερο και αποτελεσματικότερο κράτος. Επιπλέον, είπε ότι χρειάζεται να δούμε την αρχιτεκτονική του συστήματος, πώς ένα δημόσιο σύστημα υγείας μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού. Πρόσθεσε ότι ο ΕΟΠΠΥ πρέπει να γίνει ένας πραγματικός ασφαλιστικός οργανισμός που θα χρησιμοποιεί κριτήρια για την χρηματοδότηση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Είπε ακόμη ότι χρειάζεται αναδιάρθρωση του νοσοκομειακού χάρτη της χώρας. Υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό η διαχείριση του προϋπολογισμού υγείας. Μίλησε και για το ανθρώπινο δυναμικό λέγοντας ότι πέρα από την εκπαίδευση, υπάρχει το ευρύτερο θέμα των προσλήψεων που θα πρέπει να γίνονται όχι μόνο με βάση την προϋπηρεσία αλλά και με αξιοκρατικά κριτήρια.
Ο Δημήτρης Αναγνωστόπουλος είπε ότι αν δεν προσθέσουμε το θέμα της ψυχικής υγείας στη όλη συζήτηση και μάλιστα στο κομμάτι της πρόληψης -καθώς η ψυχική και σωματική υγεία συνδέονται άμεσα- θα μείνουμε να ανακυκλώνουμε τα ίδια προβλήματα. Στην Ελλάδα από το 2010 και μετά ζούμε σε συνθήκες ενός συνεχούς ψυχικού τραύματος, τόνισε και πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να υπάρχει σχεδιασμός για εθνικό σύστημα υγείας δίχως ένα κοινωνικό σχέδιο ενταγμένο στο πλαίσιο του επιτελικού ρόλου του υπουργείου Υγείας.
Η Κατερίνα Κεραμά καταθέτοντας την εμπειρία της υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο του νοσηλευτικού προσωπικού και της παροχής νοσηλευτικών υπηρεσιών κατ οίκων. Σημείωσε δε, ότι το σύστημα υγείας είναι ευθύνη του κράτους και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ένα ιδιωτικό σύστημα υγείας.
Η Εύη Ορφανού σημείωσε ότι οι διαγνώσεις του καρκίνου το 2020 μειώθηκαν κατά 40% και πολλοί διαγνωσμένοι ασθενείς διέκοψαν την θεραπεία τους. Αναφέρθηκε στην παρηγορητική φροντίδα των ασθενών που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου και στην ανακούφιση του πόνου που μπορεί να είναι ανυπόφορος. Σημείωσε ότι αυτή την φροντίδα την αναλαμβάνει συνήθως η οικογένεια που όμως είναι σε αυτό το στάδιο του ασθενούς είναι ήδη εξαντλημένη. Τόνισε την ανάγκη να υπάρξουν εξειδικευμένες δομές σε αυτό το πεδίο.
Η Αθανασία Παππά μεταφέροντας επίσης την εμπειρία της είπε ότι «ένα χρόνο τώρα βιώνουμε ανασφάλεια και φοβία. Όλα έχουν πάει πίσω. Κοινότητες ολόκληρες υπολειτουργούν λόγω της έλλειψης προσωπικού… Σημείωσε δε την αυξημένη σημασία που έχει η πρόληψη αλλά και την σημασία των επισκεπτών υγείας».
