Πρόγραμμα για τη διαχείριση των διαταραχών συμπεριφοράς στους ασθενείς με άνοια

Στη διαχείριση των διαταραχών συμπεριφοράς στους ασθενείς με άνοια και στην εκτίμηση της βραχύχρονης και μακρόχρονης αποτελεσματικότητας των Ειδικών Μονάδων Φροντίδας Συμπεριφοράς (ΕΜΦ-Σ) στοχεύει ένα καινοτόμο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, το RECage.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που υλοποιείται με τη συμμετοχή έντεκα κλινικών κέντρων σε έξι ευρωπαϊκές χώρες, το οποίο θα παρουσιαστεί, αύριο, σε διαδικτυακή εκδήλωση, με θέμα «Διαταραχές Συμπεριφοράς στην Άνοια και τρόποι αντιμετώπισής τους: Ερευνητικό Πρόγραμμα RECage», που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών (Alzheimer Hellas) σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Οι Ειδικές Μονάδες Φροντίδας Συμπεριφοράς είναι ένας εναλλακτικός τρόπος διαχείρισης των διαταραχών συμπεριφοράς, αναφέρει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η πρόεδρος του Πανελληνίου Ινστιτούτου Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων, ψυχολόγος Έλενα Πόπτση, η οποία θα μιλήσει στην αυριανή εκδήλωση για το πρόγραμμα RECage.

«Ένα από τα πιο απαιτητικά προβλήματα που εμφανίζονται στην πορεία της άνοιας είναι τα συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα, που είναι πιθανόν να εμφανίσουν τα άτομα με άνοια, και τα οποία μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό στρες τόσο στους ίδιους όσο και στις οικογένειές τους. Η φαρμακευτική θεραπεία και οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις συστήνονται για την αντιμετώπιση των συμπεριφορικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων στην άνοια, με τις ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις να αποτελούν θεραπεία εκλογής. Οι Ειδικές Μονάδες Φροντίδας Συμπεριφοράς είναι ιατρικές δομές βραχείας διαμονής, οι οποίες υπάρχουν εκτός των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων, όπου άτομα με άνοια που εμφανίζουν συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα παραπέμπονται προσωρινά, όταν οι διαταραχές συμπεριφοράς δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμες στο σπίτι», εξηγεί η κ. Πόπτση.

Η θεραπευτική διαχείριση των ασθενών αυτών στις ΕΜΦ-Σ περιλαμβάνει προσεκτική φαρμακευτική αγωγή και ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις. Όπως αναφέρει η κ. Πόπτση, η φαρμακευτική θεραπεία αποτελείται συνήθως από άτυπα αντιψυχωτικά και προτείνεται, όταν η μη φαρμακευτική θεραπεία έχει αποτύχει. «Ωστόσο, η φαρμακευτική θεραπεία φαίνεται να έχει μέτρια αποτελεσματικότητα, ενώ πολύ συχνά συνοδεύεται με ανεπιθύμητες ενέργειες και αυξημένη θνητότητα. Από την άλλη πλευρά, η μη φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει ποικιλία παρεμβάσεων διαχείρισης των συμπεριφορικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων στην άνοια, όπως είναι η αρωματοθεραπεία, η μουσικοθεραπεία, το μασάζ, η θεραπεία με κούκλες και κατοικίδια, η φωτοθεραπεία, τα πολυαισθητηριακά δωμάτια (Snoezelen rooms) καθώς και η γνωστική- συμπεριφορική Θεραπεία. Παρεμβάσεις με περιθάλποντες όπως η ψυχοεκπαίδευση, προτείνεται επίσης ως θεραπεία εκλογής. Οι παραπάνω θεραπευτικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται ευρέως στις ΕΜΦ-Σ, οι οποίες αν και υπάρχουν ήδη σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο δεν είναι ακόμη ευρέως διαδεδομένες, καθώς δεν έχει επικυρωθεί ακόμη η μακρόχρονη αποτελεσματικότητά τους», προσθέτει η κ. Πόπτση.

Το πρόγραμμα RECage

Το πρόγραμμα RECage αποτελεί ένα ευρωπαϊκό καινοτόμο ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο ξεκίνησε το 2018 και συνεχίζεται έως και σήμερα, με τη συμμετοχή 11 κλινικών κέντρων σε έξι ευρωπαϊκές χώρες. Ο κύριος στόχος του έργου RECage είναι να εκτιμήσει τη βραχύχρονη αλλά και τη μακρόχρονη αποτελεσματικότητα των ΕΜΦ-Σ, στη διαχείριση των διαταραχών συμπεριφοράς των ασθενών με άνοια. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την παρακολούθηση για τρία έτη, ατόμων με άνοια όλων των σταδίων, που παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς. Η Ελλάδα και συγκεκριμένα το ΑΠΘ συμμετέχει ως κέντρο χωρίς ΕΜΦ-Σ στη μελέτη, ενώ τη διάδοση των αποτελεσμάτων έχει αναλάβει η Alzheimer Hellas.

Πέντε κέντρα, τα οποία βρίσκονται στην Ιταλία, Ελβετία, Γερμανία και Νορβηγία, θα εισάγουν άτομα με άνοια στις ήδη υπάρχουσες Ειδικές Μονάδες Φροντίδας ατόμων με άνοια και διαταραχές συμπεριφοράς, για σύντομο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια οξέων διαταραχών συμπεριφοράς, που είναι δύσκολο να ελεγχθούν με τη συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή. Ο στόχος αυτής της βραχείας νοσηλείας θα είναι να κατευνάσει τα συμπτώματα και να διευκολύνει τα άτομα να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Έξι ακόμη κέντρα, που δεν διαθέτουν αντίστοιχες δομές, όπως η Ιταλία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ελλάδα, θα πραγματοποιούν επισκέψεις σε άτομα με άνοια και διαταραχές συμπεριφοράς, που διαμένουν στην κοινότητα και αντιμετωπίζουν συμβατικά (με φαρμακευτική αγωγή) τις όποιες διαταραχές συμπεριφοράς. Στόχος είναι να διερευνηθούν οι διαφορές στην αποτελεσματικότητα των δύο θεραπειών (φαρμακευτική αγωγή έναντι εξειδικευμένων δομών βραχείας φροντίδας και νοσηλείας). Στη μελέτη θα εισαχθούν και θα συμμετέχουν συνολικά 500 άτομα.

Η διαδικτυακή εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί αύριο, Παρασκευή 8 Οκτωβρίου, στις 19:00. Ομιλήτριες στην εκδήλωση, εκτός από την κ. Πόπτση, θα είναι η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Μάγδα Τσολάκη και η ψυχολόγος Μάχη Κοζώρη. Οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να την παρακολουθήσουν μέσω zoom, στον σύνδεσμο https://authgr.zoom.us/j/96405069693?pwd=eWZyWXg1bGFCVzA4dEoxM2EwWEIyUT09, με τον κωδικό 993195.