Μειώνονται διαχρονικά τα εγκεφαλικά παγκοσμίως και η θνησιμότητά τους

Η συχνότητα και η θνησιμότητα από τα εγκεφαλικά επεισόδια εμφανίζει σταδιακή μικρή μείωση κατά τα τελευταία 30 χρόνια, αλλά οι συνολικοί αριθμοί τους παραμένουν μεγάλοι, ιδίως στις χώρες υψηλού και μεσαίου εισοδήματος, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα. Παγκοσμίως, οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά ισχαιμικών εγκεφαλικών από ό,τι οι άνδρες, ιδίως στις ηλικίες 50-69 ετών, καθώς και στις μεγαλύτερες.

Η έρευνα, που επικεντρώθηκε στα ισχαιμικά εγκεφαλικά (προκαλούνται από θρόμβωση και αποτελούν το 85% του συνόλου), ανέλυσε στοιχεία της περιόδου 1990-2019 και βρήκε ότι στη διάρκεια αυτής της περιόδου η συχνότητα των εγκεφαλικών παγκοσμίως μειώθηκε από 105 εγκεφαλικά ανά 100.000 ανθρώπους σε 95 ανά 100.000.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Λιγιουάν Χαν του Πανεπιστημίου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Neurology” της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, ανέφεραν ότι “η μείωση πιθανώς οφείλεται στις καλύτερες ιατρικές υπηρεσίες που είναι πλέον διαθέσιμες στις χώρες υψηλού εισοδήματος, κάτι που μπορεί να επιτρέψει την πιο έγκαιρη ανίχνευση των παραγόντων κινδύνου για εγκεφαλικό, καθώς και στον καλύτερο έλεγχο αυτών των παραγόντων κινδύνου”. Παρόλα αυτά, επεσήμαναν ότι “ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες ο συνολικός αριθμός ανθρώπων με εγκεφαλικά αυξάνεται εξαιτίας της αύξησης και της γήρανσης του πληθυσμού. Έτσι, παγκοσμίως τα εγκεφαλικά αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου και βασική αιτία για αναπηρίες των ενηλίκων”.

Τα υψηλότερα ποσοστά εγκεφαλικών σημειώνονται στην Ανατολική Ασία (144 ανά 100.000 κατοίκους) και στη συνέχεια στη Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και Ανατολική Ευρώπη (από 135 ανά 100.000 περίπου), ενώ τα λιγότερα συμβαίνουν στην Αυστραλασία (44 ανά 100.000). Σε επίπεδο χωρών, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (208 ανά 100.000), στη Βόρεια Μακεδονία (187 ανά 100.000) και στην Ιορδανία (181 ανά 100.000). Τα μικρότερα ποσοστά παρατηρούνται στην Ιρλανδία (36/100.000), στο Νεπάλ (37/100.000) και στην Ελβετία (38/100.000). Η μεγαλύτερη διαχρονική αύξηση καταγράφεται στην Αίγυπτο και στην Κίνα.

Αντίστοιχα με τη συχνότητα των εγκεφαλικών, η θνησιμότητα από τα εγκεφαλικά εμφανίζει μικρή μείωση 1,6% κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, όμως οι θάνατοι σε απόλυτους αριθμούς παραμένουν υψηλοί. Σε παγκόσμιο επίπεδο η αναλογία των θανάτων σε σχέση με τον πληθυσμό έχει μειωθεί μεταξύ 1990-2019 από 66 θανάτους σε 44 ανά 100.000 ανθρώπους. Η μεγαλύτερη θνησιμότητα υπάρχει στην Ανατολική Ευρώπη (100 θάνατοι ανά 100.000 άτομα), στην Κεντρική Ασία (79/100.000) και στην Κεντρική Ευρώπη (67/100.000). Η μικρότερη θνησιμότητα υπάρχει στη Βόρεια Αμερική (μόνο 16 ανά 100.000) και στην Αυστραλασία (17/100.000).

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι “δεδομένου πως το ισχαιμικό εγκεφαλικό είναι δυνατό να προληφθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό, είναι ουσιώδες να αφιερωθούν περισσότεροι πόροι στην πρόληψη του, ιδίως στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου η οικονομική ανάπτυξη οδηγεί σε αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής, κάτι που μπορεί να αυξήσει τους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό”. Όπως είπε η Χαν, “έχει εκτιμηθεί ότι τουλάχιστον τα μισά εγκεφαλικά είναι δυνατό να προληφθούν, αν αποτελεσματικές αλλαγές γίνουν στον συνήθη τρόπο ζωής, σε πράγματα όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η σωματική αδράνεια”.