Η ατμοσφαιρική ρύπανση κατά τη διάρκεια κρίσιμων αναπτυξιακών φάσεων φαίνεται να συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Brain Medicine. Ρύποι όπως τα μικροσωματίδια PM2.5 και τα οξείδια του αζώτου έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη του εγκεφάλου μέσω πολύπλοκων βιολογικών μηχανισμών.
Πότε είναι αυξημένος ο κίνδυνος αυτισμού στα παιδιά
Κρίσιμες αναπτυξιακές φάσεις και περιβαλλοντική ευπάθεια
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Χάιθαμ Αμάλ από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, η μεγαλύτερη ευπάθεια εντοπίζεται κατά την προγεννητική περίοδο και την πρώιμη παιδική ηλικία, όταν το νευρικό σύστημα βρίσκεται σε στάδιο εντατικής ανάπτυξης. Η έκθεση σε ρύπους κατά τις φάσεις αυτές μπορεί να οδηγήσει σε νευροφλεγμονή, οξειδωτικό στρες, και επιγενετικές τροποποιήσεις που σχετίζονται με την εμφάνιση αυτισμού.
Οι επιπτώσεις των μικροσωματιδίων
Τα μικρότερα σωματίδια, όπως τα PM2.5, μπορούν να περάσουν τον πλακούντα, θέτοντας τον εγκέφαλο του εμβρύου σε κίνδυνο. Παράλληλα, τα προϊόντα οξειδίων του αζώτου επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα και τη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών, προκαλώντας παρεμβολές στην ανάπτυξη νευρωνικών συνδέσεων.
Γενετική προδιάθεση και περιβαλλοντικοί παράγοντες
Η μελέτη αναδεικνύει την αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Άτομα με γενετική ευαισθησία μπορεί να είναι πιο επιρρεπή στις επιπτώσεις της ρύπανσης. Αυτό το εύρημα διευρύνει την κατανόηση της πολύπλοκης αιτιολογίας του αυτισμού και υποδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες προληπτικές παρεμβάσεις.
Προοπτικές για βιοδείκτες και πρόληψη
Η ανάπτυξη βιοδεικτών που θα εντοπίζουν άτομα με αυξημένο κίνδυνο βρίσκεται στο επίκεντρο της ερευνητικής κοινότητας. Εν τω μεταξύ, μέτρα προστασίας για την έκθεση σε περιοχές με υψηλή ρύπανση κρίνονται απαραίτητα, ιδίως για ευπαθείς ομάδες. Οι στρατηγικές αυτές είναι ζωτικής σημασίας, καθώς ο επιπολασμός της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού φτάνει το 1-1,5% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Πρόωρος τοκετός: Πώς επηρεάζει την απόδοση των παιδιών στο σχολείο
