Σταδιακά οι επιστήμονες ρίχνουν περισσότερο φως σε ένα από τα πολυπλοκότερα μυστήρια της πανδημίας του κορονοϊού: Γιατί μερικοί άνθρωποι αρρωσταίνουν πολύ σοβαρά από Covid-19, ενώ άλλοι αναρρώνουν γρήγορα. Νέες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι σε ορισμένους ασθενείς το ανοσοποιητικό σύστημά τους παύει να λειτουργεί συντονισμένα και γίνεται άνω-κάτω, με συνέπεια την εκδήλωση βαριάς νόσου.
«Βλέπουμε μερικά τρελά πράγματα να συμβαίνουν σε διάφορα στάδια της λοίμωξης», δήλωσε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» η επικεφαλής μίας από τις νέες έρευνες, η ιαπωνικής καταγωγής καθηγήτρια Ανοσοβιολογίας Ακίκο Ιβασάκι της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ. Αντί το σώμα μερικών άτυχων ασθενών να επιστρατεύσει κατά του κορονοϊού SARS-CoV-2 τα αναγκαία κύτταρα και μόρια του ανοσοποιητικού συστήματος για να πολεμήσει τον «εισβολέα», εξαπολύει ασυντόνιστα ένα υπερβολικό «μπαράζ όπλων», που έχουν ως συνέπεια να κάνουν μεγάλη ζημιά σε πολλούς υγιείς ιστούς.
Οι επιστήμονες, οι οποίοι μελετούν αυτές τις ασυνήθιστες και αυτοκαταστροφικές ανοσολογικές αντιδράσεις, έχουν σιγά-σιγά εντοπίσει βιολογικές «υπογραφές», που τους επιτρέπουν να διακρίνουν τους ασθενείς που έχουν μπει σε δρόμο ανάκαμψης από εκείνους που οδεύουν προς επικίνδυνη επιδείνωση. Αυτό αναμένεται να βοηθήσει στην έγκαιρη προσαρμογή των θεραπειών ανάλογα με την αντίδραση κάθε ασθενούς, με στόχο τον μετριασμό των συμπτωμάτων τους ή ίσως και την καταστροφή του κορονοϊού, προτού αυτός προλάβει να προκαλέσει την επιζήμια ανοσολογική αντίδραση.
«Πολλά στοιχεία μάς δείχνουν ότι είναι ανάγκη να δράσουμε αρκετά πρώιμα για να αλλάξουμε την τροχιά της νόσου», ανέφερε ο ανοσολόγος Τζον Γουέρι του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, επικεφαλής μίας άλλης πρόσφατης μελέτης σχετικά με τις χαρακτηριστικές ανοσολογικές «υπογραφές» του ιού.
Στις πιο οικείες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, π.χ. από τον ιό της γρίπης, το σώμα ενορχηστρώνει την άμυνά του σε δύο φάσεις: Πρώτα έρχεται το «ιππικό» ορισμένων μορίων άμεσης δράσης που συρρέουν στην περιοχή της μόλυνσης και προσπαθούν να περιορίσουν τον εισβολέα, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο εωσότου έλθουν οι πιο εξειδικευμένες και πιο βραδυκίνητες ενισχύσεις. Σε μεγάλο βαθμό, την πρώτη ανοσολογική αντίδραση, που πυροδοτεί φλεγμονή, κατευθύνουν οι κυτταροκίνες, σηματοδοτικά μόρια που -σαν μικροσκοπικοί συναγερμοί- μπορούν στη συνέχεια να κινητοποιήσουν άλλα αποτελεσματικότερα «όπλα» του σώματος (αντισώματα και Τ-λεμφοκύτταρα).
Δυστυχώς, όπως επιβεβαιώνεται από διάφορες μελέτες, αυτή η συντονισμένη ανοσολογική αντίδραση καταρρέει σε ασθενείς με σοβαρή Covid-19. Το αποτέλεσμα είναι οι κυτταροκίνες, αντί να χτυπάνε απλώς το «καμπανάκι», συνεχίζουν να σημαίνουν συναγερμό χωρίς σταματημό, ακόμη και αφότου οι ενισχύσεις (τα αντισώματα και Τ-λεμφοκύτταρα) έχουν καταφθάσει στο πεδίο της λοίμωξης, με συνέπεια η αναπόφευκτη φλογίτσα της φλεγμονής να εξελίσσεται σε μεγάλη πυρκαγιά.
«Είναι φυσιολογικό να αναπτύσσεται φλεγμονή στη διάρκεια μίας λοίμωξης από ιό. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν η φλεγμονή επιτείνεται», σημείωσε η ανοσολόγος Κάθριν Μπλις του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια. Σε μερικούς ασθενείς, μάλιστα, αυτή η κατάσταση συνεχίζεται για απρόσμενα μεγάλο χρονικό διάστημα, γι’ αυτό ορισμένοι άνθρωποι νιώθουν ότι, παρόλο που έχει περάσει αρκετός καιρός από την αρχή της λοίμωξής τους, δεν λένε να γίνουν καλά.
Για «αίνιγμα» έκανε λόγο ο ανοσολόγος Άβερι Όγκαστ του Πανεπιστημίου Κορνέλ, καθώς, όπως είπε, «ενώ εκδηλώνεται αυτή η μανιασμένη ανοσολογική αντίδραση, παρόλα αυτά ο ιός συνεχίζει να αναπαράγεται».
